Dziś obchodzimy w Kościele katolickim święto Matki Boskiej Ostrobramskiej, Matki Miłosierdzia, której wizerunek znajduje się w Wilnie.

Historia cudownego obrazo jest ściśle związana z historią miasta, a także dziejami jego mieszkańców. Na przełomie XV i XVI w. postanowiono otoczyć Wilno murem obronnym. W ten sposób powstało dziewięć bram miejskich, z których jedna (jedyna zachowana do naszych czasów) nosiła nazwę Miednickiej, inaczej Krewskiej. Nieco później przyjęła się inna nazwa bramy - Ostra. Zgodnie z tradycją na bramach obronnych zawieszano święte obrazy.

Obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej przedstawia pochyloną Madonnę bez Dzieciątka. Głowę otoczoną promienną aureolą Maryja lekko pochyla w lewo, smukłą szyję zdobi szal. Jej twarz jest pociągła, półprzymknięte oczy dodają jej powagi; ręce trzyma skrzyżowane na piersiach.

Obraz jest namalowany temperą na ośmiu dębowych deskach, choć w kolejnych latach przemalowano go farbą olejną; zmieniono także wizerunek Matki Bożej (zamalowano m.in. pukiel włosów wymykający się spod chusty i skrócono palce dłoni). Nie znamy twórcy obrazu. Namalowano go prawdopodobnie w I poł. XVII wieku na wzór obrazu Martina de Vosa - flamandzkiego artysty.

Głowę Matki Bożej zdobią dwie korony. Pierwsza pochodzi z końca XVII wieku, w XIX wieku ozdobiona została klejnotami ofiarowanymi jako wota. Druga korona, z połowy XVIII wieku, podtrzymywana jest przez dwa aniołki i ozdobiona sztucznymi kamieniami.

Obraz poświęcony został w 1671 r., a koronacja złotymi koronami odbyła się w 1927 r. Dokonał jej arcybiskup metropolita warszawski kard. Aleksander Kakowski. W 1993 roku modlił się w kaplicy w Ostrej Bramie Jan Paweł II, który ofiarował wówczas Matce Bożej złotą różę.

Obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej bardzo szybko został otoczony wielkim kultem, który szczególnie silny był od rozbiorów Polski.

Kult Matki Boskiej Ostrobramskiej jest ciągle żywy i obecny nie tylko na terenie Litwy, ale także w sąsiednich krajach. W Polsce około 30 parafii ma za patronkę Matkę Bożą Ostrobramską.

www.brewiarz.pl, zdjęcie: Piotr Dudała